آیا بیماران سرطانی می توانند روزه بگیرند؟

روزه گرفتن یا نخوردن غذا برای مدت طولانی به عنوان یک آیین مذهبی معروف است. اما فوایدی نیز در سلامتی دارد، مطالعات زیادی منتشر شده است که نشان می‌دهد روزه‌داری متناوب یا رژیم غذایی شبیه به روزه می‌تواند عوامل خطر بیماری‌های جدی از جمله سرطان را کاهش دهد.

روزه چگونه روی بدن موثر است ؟

بدن ما برای محافظت از ما در برابر گرسنگی طراحی شده است. برای انجام این کار، مقداری از مواد مغذی مورد نیاز برای زنده ماندن هنگام غذا خوردن را ذخیره می کند.

هنگامی که به طور معمول غذا نمی خورید، سلول ها را تحت استرس خفیف قرار می دهد و بدن شما شروع به آزادسازی آن ذخایر برای سوخت خود می کند. پزشکان پیشنهاد می کنند که تا زمانی که بدن ما پس از این دوره زمانی استرس برای بهبودی خود داشته باشد، اثرات منفی تجربه نخواهید کرد.

بدن روزه داری را به عنوان یک استرس در نظر گرفته و سعی می کند از طریق مسیری تحت عنوان (مدیریت خود تنظیمی استرس) با آن مقابله نماید.

اثرات روزه داری بر بیماری های مختلف و شرایط فیزیولوژیک مختلف مورد ارزیابی قرار گرفته و اثرات مثبت آن در بسیاری از بیماری ها نشان داده شده است. بررسی اثرات روزه داری بر سیستم ایمنی افراد سالم به طور کلی نشان دهنده تاثیر تعدیل کنندگی روزه داری بر شبکه کموکاینی, استرس اکسیداتیو و سیستم ایمنی ذاتی و اکتسابی می باشد. روزه داری باعث کاهش سایتوکاین های پیش التهابی و سلول های سیستم ایمنی می شود.

یکی از فوری ترین نتایج این نوع رژیم کاهش وزن است، زیرا بدن شما کالری بیشتری  نسبت به میزان کالری دریافتی مصرف می کند.

البته  مراقب روزه گرفتن برای مدت طولانی باشید. روزه داری کامل یا مداوم باعث ایجاد “حالت گرسنگی” می شود که متابولیسم بدن  شروع به کم شدن می کند تا کمک به حفظ حیات کند. این معمولاً پس از سه روز روزه داری مداوم شروع می شود. در طول این دوره بیش از سه روز روزه داری، بدن شما تا حد امکان ذخایر سوخت را حفظ می کند و دیگر اثری روی کاهش وزن نخواهد داشت.

کاهش وزن تنها یکی از مزایای روزه داری متناوب برای یک بزرگسال سالم (بدون بیماری) است. مطالعات اخیر روی حیوانات و چند آزمایش اولیه انسانی کاهش خطر ابتلا به سرطان یا کاهش نرخ رشد سرطان را نشان داده است. این مطالعات نشان می دهد که این ممکن است به دلیل اثرات ناشی از روزه باشد:

• کاهش تولید گلوکز خون و افزایش حساسیت به انسولین
• تحریک سلول های بنیادی برای بازسازی سیستم ایمنی
• مصرف متعادل تغذیه ای
• افزایش تولید سلول های کشنده تومور

روزه داری طولانی مدت ممکن است به ترمیم سلول ها، کاهش وزن و سطح قند خون کمک کند. اما ممکن است عوارض جانبی از جمله گرسنگی، سرگیجه و خستگی را نیز داشته باشد.

به طور کلی دوره های کوتاه و طولانی مدت روزه داری نتایج امیدوارکننده ای در درمان و پیشگیری از سرطان دارد.

ایا بیمارانی که شیمی درمانی ی شوند مجاز به روزه داری هستند؟

بیماران تحت درمان از نوع شیمی درمانی همگی نیاز به مصرف مایعات فراوان در طول روز دارند و  امکان روزه داری در این افراد صفر خواهد بود.

هم چنین بیماران دارای سرطان که باید داروهای خوراکی را به صورت ساعتی مصرف کنند و در یک روز باید 2 یا 3 قرص استفاده کنند، روزه داری در این افراد می‌تواند روند درمان را به خطر بیاندازد

اگر بیماری در ناحیه سروگردن، ریه، شکم و لگن تحت رادیوتراپی باشد طبیعتا به خاطر عوارض درمان و نیاز به مصرف مداوم مایعات و مراقبت‌های دقیق روزه داری برایشان مقدور نیست.

افراد سرطانی چه نکاتی باید رعایت کنند:

سرطان نوعی بیماری است که تغذیه می تواند در کنترل و مدیریت آن نقش بسیار موثری داشته باشد. سیستم ایمنی بدن مبتلایان به سرطان بسیار ضعیف تر از سایر افراد است. به همین دلیل دریافت مواد مغذی و اجتناب از مصرف مواد خوراکی مضر برای این افراد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. با توجه به نوع سرطان برخی از مواد غذایی می توانند به کنترل بیماری و کاهش عوارض ناشی از آن کمک نمایند.

بیمارانی که مبتلا به سرطان بودند اما درمان آن ها به پایان رسیده و در حال حاضر حال عمومی آن ها خوب است با مشورت، رعایت و نظارت پزشک معالج خود و تحت نظر متخصص تغدیه با رعایت رژیم غذایی پر پروتئین و سرشار از آنتی اکسیدان ها ، ویتامین ها و مواد معدنی می توانند اقدام به روزه داری کنند.

در افراد مبتلا به سرطان باید مصرف مواد غذایی شیرین به حداقل برسد زیرا مواد قندی مانند بنزین و سوخت مورد نیاز برای رشد سلول های سرطانی هستند. در نتیجه حتی در صورت روزه داری از مصرف مواد قندی مانند شیرینی، زولبیا و بامیه ، نوشابه و ابمیوه ها و … بپرهیزند و تنها به دو الی سه عدد خرما در هر وعده و یا مویز یا انجیر خیس بسنده کنند.

افرادی که مبتلا سرطان هستند ممکن است در کنار داروهای رایج درمانی خود از مکمل هایی مانند مکمل کلسیم استفاده کنند. استفاده از مکمل کلسیم در ماه مبارک رمضان در صورتی که همراه با مصرف مقدار مناسب آب نباشد، سبب بروز یبوست در این افراد می شود. پیشنهاد ما این است که در صورتی که از مکمل کلسیم استفاده می کنید ، آن را همراه با شیر میل کنید.

هم چنین استفاده از مواد دارای پروبیوتیک مانند ماست و دوغ در وعده افطار یا سحر توصیه می شود. این مواد غذایی می توانند موجب تنظیم باکتری های دستگاه گوارش و عملکرد بهتر دستگاه گوارش شوند.  البته نباید در مصرف ماست و لبنیات زیاده روی کرد زیرا می تواند سبب بروز عوارض گوارشی مانند اسهال و نفخ شود.